Podatki kojarzą nam się z nieprzyjemnym obowiązkiem, bardzo często niesprawiedliwością. Prawda jest jednak taka, że przed koniecznością ich opłacenia nie uciekniemy, możemy się jedynie podporządkować. Okazuje się, że nie omijają one także sfery pożyczkowej. O czym mowa? Jak nalicza się podatek od zobowiązania? Kto jest z niego zwolniony?
Czym jest PCC?
To inaczej mówiąc podatek od czynności cywilnoprawnych, który reguluje odrębna ustawa o PCC z dnia 9 września 2000 roku. Już w pierwszym artykule tego aktu prawnego określono, że podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, darowizny, dożywocia, ustanowienia hipoteki, umowy o dział spadku lub o zniesienie współwłasności, a także umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.
Kto płaci podatek?
To, na kim spoczywa obowiązek opłacenia podatku do Urzędu Skarbowego, zależne jest od rodzaju zobowiązania i tego, kto podpisał umowę. Jeśli pożyczkobiorca zaciąga należność w specjalistycznej firmie pozabankowej lub banku, a więc przedsiębiorstwach, które zajmują się udzielaniem wsparcia finansowego zawodowo, podatek uiszczają same podmioty. Do innej sytuacji dochodzi, gdy mówimy o pożyczkach prywatnych. Wówczas do uregulowania podatku zobligowany jest dłużnik i musi przy tym stosować normy określone w ustawie o PCC.
Ile wynosi podatek?
W myśl wspomnianej ustawy od umowy pożyczki należy uiścić podatek wynoszący 2% podstawy opodatkowania, czyli wartości całego zobowiązania. Przepisy wskazują także na kilka wyjątkowych okoliczności, w których nie nastąpi obowiązek zapłaty świadczenia względem Urzędu Skarbowego. Jednym z podstawowych odstępstw od reguły jest sytuacja, gdy chodzi o pożyczki udzielone pomiędzy osobami wpisanymi do pierwszej grupy podatkowej. Należy zaliczyć do niej małżonka, zstępnych, wstępnych, rodzeństwo, zięcia, pasierba, synową, ojczyma, macochę czy teściów. Jednym z nielicznych kryteriów jest jednak to, że kwota należności nie może przekroczyć 9637 złotych w okresie 5 lat kalendarzowych. Bardzo często jednak pożyczki udzielone między najbliższymi, na przykład rodzeństwem czy rodzicami a dziećmi, nie są opodatkowane nawet w przypadku przekroczenia tej wysokości.
Na co należy zwrócić uwagę?
Zwolnienie z obowiązku opłacenia podatku PCC jest możliwe, ale tylko wtedy, gdy pożyczkobiorca zgłosi umowę do Urzędu Skarbowego. Ma na to dokładnie 14 dni od momentu związania się stosunkiem zobowiązaniowym. W jakiej formie należy to zrobić? Wystarczy dostarczyć do właściwego oddziału fiskusa deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-3). Powinny się w niej znaleźć najistotniejsze parametry zobowiązania, oznaczenie stron oraz podpis płatnika. Pożyczkobiorca, który pragnie skorzystać z całkowitego zwolnienia musi wpisać w punkcie 31 pisma kwotę udzielonej pożyczki, a w pozycji 33 – 0 złotych, czyli wysokość podatku. Do formularza można dołączyć wyciąg lub wydruk z rachunku bankowego, na który trafiły środki. Udokumentowanie tego faktu jest jednym najważniejszych punktów całej procedury.
Kara za opóźnienie
Ustawodawca przewidział dla podatników, którzy nie zgłosili umowy pożyczki w Urzędzie Skarbowym, a co za tym idzie, nie zapłacili należnego podatku konsekwencje natury finansowej. W takich okolicznościach stawka PCC wzrasta bowiem z 2 do 20% podstawy opodatkowania. Najczęściej sankcja ta jest następstwem czynności sprawdzających, postępowania podatkowego lub kontrolnego przeprowadzonego przez organy podatkowe albo organy kontroli skarbowej. 20% podatku obowiązuje także pożyczkobiorców, którzy powołują się na fakt zawarcia umowy, ale nie spełnili uprawniającego do zwolnienia warunku udokumentowania otrzymania środków na rachunek bankowy, prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Pozostałe przypadki zwolnienia z PCC
Jeśli pożyczkobiorca korzysta z pomocy finansowej osób spoza swojej rodziny, musi ponieść ciężar świadczeń podatkowych. Prawo określa jednak kilka sytuacji, w których możliwe jest zwolnienie pożyczki z opodatkowania. Zaliczamy do nich należności udzielone przez jedną osobę, których wartość w ciągu trzech kolejnych lat kalendarzowych nie przekracza 5000 złotych. W przypadku pożyczania od więcej niż jednej osoby, mowa o maksymalnej sumie wynoszącej 25 000 złotych. Ponadto podatku nie nalicza się od pożyczek udzielonych przez wspólnika spółce kapitałowej lub przedsiębiorcę, który prowadzi działalność kredytową, a nie posiada siedziby w RP.
Artykuł opracowany przez specjalistów www.polecampozyczke.pl
