O złocie napisano już tysiące artykułów. Słynny metal poddawano analizom rynkowym, dyskutowano o jego właściwościach i licznych zastosowaniach, chwalono za piękno i stabilną wartość. Królewski kruszec nie jest jednak jedynym godnym uwagi surowcem, gdyż od wielu lat wysoko na podium metali szlachetnych plasuje się mniej popularne, ale równie wartościowe „rodzeństwo” złota – platyna i pallad. Odkryte stosunkowo niedawno, bo na przełomie XVII i XVIII wieku (dla porównania złoto i srebro są znane metalurgii już od czasów starożytnego Egiptu), szybko stały się niezbędnym elementem rynków inwestycyjnych, okazały się też niezastąpionym komponentem przy procesach produkcyjnych w branży motoryzacyjnej. Poniżej przyjrzymy się, jak przedstawiał się kurs obu kruszców na przestrzeni ostatnich 20 lat.
Rynek platyny
Srebrzystoszara platyna jest metalem o szerokim zastosowaniu – od wykorzystania przemysłowego i produkcyjnego, po opiekę zdrowotną i biżuterię. Według World Platinum Investment Council (WPIC), największym czynnikiem napędzającym popyt na kruszec jest przemysł motoryzacyjny (jest ona wykorzystywana w katalizatorach), który odpowiada za około jedną trzecią globalnego zapotrzebowania na platynę w ciągu ostatnich pięciu lat. Platyna jest rzadsza od złota, jest również trudniejsza do wydobycia, ponieważ znajduje się głębiej w płaszczu Ziemi. To połączenie podaży i szerokiego popytu stanowi lukratywną okazję inwestycyjną. Ceny platyny są jednak znacznie bardziej zmienne niż ceny złota i srebra, co sprawia, że lokowanie środków w ten metal szlachetny nie jest dobrym rozwiązaniem dla niedoświadczonych inwestorów. Wykresy kursu platyny z ostatnich 20 lat potwierdzają gwałtowne huśtawki cen w obu kierunkach.
Na początku roku 2001 cena za uncję platyny wynosiła 477 USD i sukcesywnie rosła przez kolejne lata. W maju 2008 roku kurs metalu zaliczył historyczny wzrost – ponad 2000 USD za uncję. Światowy kryzys gospodarczy, który miał miejsce w drugiej połowie 2008 roku, znacznie wpłynął na notowania kruszcu – cena za uncję w listopadzie wynosiła niewiele ponad 800 USD. Podnoszenie się ze skutków kryzysu zaowocowało wykładniczym wzrostem cen platyny, stabilizując kurs w ciągu następnych 3 lat. W maju 2011 roku notowania platyny były blisko historycznego punktu, wynosząc ponad 1900 USD/oz. Od tego czasu kurs jest w tendencji spadkowej, odnotowując w ostatniej dekadzie średnią cen na poziomie 1115 USD/oz.
Rynek palladu
Pallad jest miękkim, srebrzysto-biały metalem, używanym głównie w produkcji katalizatorów do samochodów benzynowych, biżuterii, elektroniki, stomatologii, medycyny, ma wiele zastosowań chemicznych, służy też do oczyszczania wód gruntowych. Największymi producentami palladu są Rosja i RPA (70-80% światowej produkcji), a następnie Stany Zjednoczone, Kanada i Zimbabwe.
W początkowych miesiącach roku 2001 notowania palladu wynosiły ponad 1000 USD/oz, ale już w drugiej połowie 2001 roku i w ciągu następnych kilku lat kurs metalu zaczął sukcesywnie spadać. W pierwszym kwartale 2003 roku cena za uncję plasowała się na poziomie około 150 USD/oz, która jest najniższą ceną odnotowaną do tej pory. W latach 2003 -2010 kurs metalu charakteryzował się wysokimi wahaniami. Od roku 2011 ceny palladu odnotowują stabilny wzrost. W 2016 roku biały metal zaczął szybko drożeć, najpierw przebijając w cenie zniżkującą platynę, a w styczniu 2019 roku stał się droższy od złota. W połowie 2020 roku cena za uncję trojańską palladu wynosiła 1930 USD i systematycznie rosła, by w grudniu zamknąć notowania na poziomie 2455 USD/oz. Początek 2021 roku przyniósł kolejny wzrost cen; w maju cena za uncję trojańską wynosiła 3017 USD. W związku z perspektywą spadku produkcji w przemyśle samochodowym z powodu globalnego niedoboru półprzewodników i chipów, we wrześniu 2021 kurs palladu spadł poniżej 2300 dolarów za uncję trojańską. W tym samym czasie pallad został zastąpiony przez platynę, która stała się bardziej atrakcyjna dla producentów samochodów ze względu na bardziej konkurencyjną cenę.
Jak inwestować w pallad i platynę?
Dla osób stawiających pierwsze kroki w inwestowaniu na rynku metali szlachetnych najdogodniejszym rozwiązaniem będzie alokacja środków w najbardziej popularne formy palladu i platyny inwestycyjnej, czyli w monety bulionowe oraz sztabki czystego kruszcu. Firma 79 Element oferuje swoim klientom sztabki palladu o wadze 1 grama oraz sztabki platyny o wadze 50 gram. Platynowe monety dostępne są w standardowej wadze 1 uncji trojańskiej.
